T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı destekleriyle; Turizm ve Destinasyon Yönetimi Derneği, Geleneksel Çanakkale Seramiklerini Yaşatma Derneği, Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Çanakkale Belediyesi işbirliğiyle düzenlenen 1. Uluslararası Çanakkale Seramik Festivali, kapsamlı içeriğiyle hem yerel halkı hem de uluslararası sanat çevrelerini bir araya getirdi.
"Toprağın bereketinden tarihin derinliklerine... Geçmişten günümüze yaşam Çanakkale'de seramikle şekilleniyor..." sloganıyla yola çıkan festival, üç gün boyunca sanatı, kültürü ve zanaati aynı zeminde buluşturdu.
Danışma kurulunda Prof. Dr. Cüneyt Erenoğlu, Muharrem Erkek, E. Çağman Esirgemez, Prof. Zehra Çobanlı, Mustafa Tunçalp, Mehmet Tüzüm Kızılcan, Claudia Casali, Oriol Calvo Verges, Giuseppe Olmeti ve Prof. Halide Okumuş, Ebru İlbeyci Alkan’ın yer aldığı festival, Çanakkale’yi uluslararası bir kültür sahnesine dönüştürdü. 9-11 Mayıs 2025 tarihleri arasında ilk kez düzenlenen Uluslararası Çanakkale Seramik Festivali, üç gün boyunca sanatı, zanaati, tarihi ve kültürü bir araya getiren zengin programıyla hem yerel halkı hem de uluslararası sanat çevrelerini etkiledi.
Festivalin açılışına Çanakkale Valisi Doç. Dr. Ömer Toraman, Çanakkale Belediye Başkanı Muharrem Erkek ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu katıldı. Açılış konuşmasını yapan Festival Organizasyon Başkanı Prof. Dr. Tülay Güzel, festivalin Çanakkale seramiğinin dünya çapında tanınırlığına önemli katkı sağlayacağını vurguladı. Festivalin sadece bir sanatsal etkinlik olmadığını belirten Güzel, “Aynı zamanda kentsel belleğe, ekonomik dinamizme ve uluslararası kültürel diyaloğa katkı sağlayan çok yönlü bir organizasyon olarak dikkat çeken bir etkinliğe imza atmayı hedefliyoruz” dedi.
FESTİVALE ULUSLARARASI KATILIM
İspanya, İran, İtalya, ABD, İngiltere, Mısır ve Sırbistan’dan gelen sanatçıların eserleriyle renklenen festivalin onur konuğu, Uluslararası Seramik Akademisi (IAC) Başkanı ve Avrupa Seramik Şehirleri Grubu İdari Direktörü Oriol Calvo Vergés oldu. Çanakkale’nin tarihi ve kültürel dokusunun seramikle kurduğu bağa hayranlıkla yaklaştığını belirten Calvo, “Bu festival sadece seramik değil, bir belleğin ve seramik üzerinden kurulan diyaloğun kutlamasıdır,” ifadesiyle kente duyduğu ilgiyi dile getirdi.
SERAMİĞİN DERİNLİĞİ AKADEMİK OTURUMLARLA TARTIŞILDI
Festival kapsamında düzenlenen “Seramiğin Dünyada Kültürel Yansımaları” konferansı ve “Çanakkale’de Seramik Kültürü ve Mirası” başlıklı panel, seramiği yalnızca bir kullanım ürünü veya estetik bir üretim biçimi değil, aynı zamanda tarihsel bir kültür taşıyıcısı olarak ele aldı. Mustafa Tunçalp, Prof. Zehra Çobanlı, Prof. Dr. Türker Özdoğan, Prof. Dr. Göksel Sazcı, Allen R. Richards, Dr. Abbas Akbari, Rolando Giovannini ve Shamai Gibsh ve Dr. Yeliz Saydan gibi alanında söz sahibi akademisyen ve sanatçılar, seramiğin geçmişten bugüne uzanan anlatısını izleyiciler ile paylaştı.
“CHANAK’ta” SERGİSİYLE GELENEK VE ÇAĞDAŞLIK BİR ARADA SUNULDU
Festivalin en çok ilgi gören bölümlerinden biri, Çanakkale Belediyesi Troia Sergi Salonu’nda gerçekleşen “CHANAK’ta” Uluslararası Seramik Sergisi oldu. Küratörlüğünü Ebru İlbeyci Alkan ve Yeliz Saydan’ın üstlendiği sergi, çok sayıda ülkeden davetli sanatçının çağdaş seramik eserlerini bir araya getirerek, gelenekselle yeniyi, yerelle evrenseli aynı potada buluşturdu. Sergi, sanatçılar buluşmasına ev sahipliği yaparken, aynı zamanda kentin sanatçılar için yeniden bir buluşma noktası olma rolünü görünür kılan güçlü bir kurguyla sanatseverlerin beğenisine sunuldu.
KENTİN DÖRT BİR YANINA YAYILAN SERGİLER YOĞUN İLGİ GÖRDÜ
Festival kapsamında Çanakkale’nin çeşitli noktalarında açılan bireysel ve tematik sergiler de yoğun ilgiyle karşılandı. Mehmet Uzuner’in uzun yıllar boyunca bir araya getirdiği geleneksel Çanakkale seramiklerinden oluşan “Geçmişin İzleri” Koleksiyon Sergisi, Çanakkale Seramik Müzesi’nin tarihi hamam bölümünde ziyaretçilerle buluştu. Sergi, geleneksel seramik mirasına ışık tutarken, koleksiyonculuğun tarihsel sorumluluğunu da hatırlattı.
Geleceğin seramikçileri de festivale dâhil edildi. “Çanakkale’nin Minik Ustaları” adlı çocuk sergisi, Gelibolu Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin yıl boyunca ürettikleri seramik çalışmaları Nedime Hanım Yerleşkesi’nde açıldı. Çocukların okulun seramik atölyesinde elleriyle şekillendirerek, geleneksel Çanakkale seramiklerinden esinlenerek ürettikleri eserler; çarıklar, maşrapalar, tabaklar, hayvan formlu kaplar ve bir adet panodan oluşmaktadır.
Bingül Başarır’ın “Seramikle Yolculuk” başlıklı kişisel sergisi ise Çanakkale Seramik Müzesi’nde sanatseverlerle buluştu. Sanatçının yıllara yayılan üretim pratiği, biçimsel çeşitliliği ve teknik ustalığıyla dikkat çeken sergi, seramiğin bir ifade dili olarak sınırlarını zorladı.
Geleneksel Çanakkale Seramiklerini Yaşatma Derneği öncülüğünde Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Güzel Sanatlar Galerisi’nde gerçekleşen “Toprağın Mirası: Çanakkale Seramikleri” sergisi, yerel ustaların elinden çıkan eserlerle geçmişin izlerini günümüze taşıdı.
Festivalin dikkat çekici sergilerinden biri de, Doç. Dr. İrem Çalışıcı Pala ve Nilay Köksal Karaman imzasını taşıyan “Türk Çağı Anadolu Seramiklerinin İzleri” adlı ortak sergi oldu. Kent Müzesi’nde açılan sergi, seramik sanatının Anadolu’daki tarihsel katmanlarını akademik bir perspektifle günümüzle buluşturarak zengin bir görsel anlatı sundu.
PİŞİRİM TEKNİKLERİ VE WORKSHOPLAR İLGİ ÇEKTİ
Festival süresince seramik sanatı yalnızca sergi salonlarıyla sınırlı kalmadı, aynı zamanda kamusal alanlara taşarak halkla doğrudan buluştu. Raku, çıplak raku, lüster ve obvara gibi geleneksel Uzak Doğu, Orta Doğu ve Avrupa tekniklerinden, çağdaş yüzey dekorlarına uzanan geniş bir yelpazede seramik uygulamaları, açık hava atölyelerinde canlı olarak sergilendi.
Türkiye’den ve dünyanın farklı ülkelerinden seramik ustaları, üretim süreçlerini performatif birer gösteriye dönüştürerek izleyicilere ilham verdi ve seramiği yalnızca bir sanat nesnesi değil, yaşayan bir deneyim olarak yeniden tanımladılar.
Festivalin açılışında, Geleneksel Çanakkale Seramiklerini Yaşatma Derneği tarafından sunulan özel Raku Pişirim Gösterisi, izleyicilerin beğenisine sunuldu. İzmir Menemen’den Ahmet Taşhomcu, özgün Çömlekçi Tornası Gösterisi ile geleneksel zanaat pratiğini sahneye taşırken; dünyaca ünlü İranlı sanatçı Abbas Akbari, göz alıcı bir “Sır İçi Lüster Tekniği” etkinliği gerçekleştirdi.
İtalya, Faenza’dan Prof. Rolando Giovannini, renk ve tasarımın ön planda olduğu “Sır Üstü Dekor Tekniği” atölyesiyle katılımcılarla buluştu. Çanakkaleli sanatçılar Fikret Tunç, Hatice Tunç ve İzzet Tunç ise düzenledikleri Amphora Yapımı etkinliğiyle geleneksel seramik formlarının üretim sürecini izleyicilere tanıttı.
Türkiye’den İbrahim Yıldızbaş, “Seramik Totem Yapımı” üzerine bir uygulama sunarken, İngiltere’den Ömer Öner, “Kalıp Döküm ile Asamblaj Tekniği” konusundaki deneyimlerini izleyicilerle paylaştı. Yunanistan’dan Kostas Karakitsos, serbest şekillendirme tekniğiyle heykel yapımına dair bir gösteriyle ustalığını sergiledi.
ABD’den Shamai Gibsh, uygulamalı bir “Süt Pişirim Tekniği” atölyesi düzenlerken; Türkiye’den Kadir Ertürk, özgün bir S”ırsız Siyah Seramik Pişirimi” gösterisi gerçekleştirdi. Ayrıca Doç. Dr. Eda Öz Çelikbaş ve Betül Katıgöz, gerçekleştirdikleri “Sanat Terapisi Uygulamaları” ile sanatın iyileştirici gücüne dikkat çekti.
Sırbistan’dan Jasmine Pejcic ve Türkiye’den Perihan Şan Aslan, Seramik Yüzeylere Baskı Tekniği üzerine atölyeler düzenlediler. Festivalin son etkinliğinde ise, Mısırlı sanatçı Maged Zaky Hassan, Obvara Pişirim Tekniği atölyesiyle katılımcılara farklı bir teknik deneyimi sundu.
ÇANAKKALE SERAMİĞİN KALICI ADRESLERİNDEN BİRİ OLMA YOLUNDA
Festivalin sonunda gerçekleştirilen değerlendirme toplantısında, festival paydaşları arasından Turizm ve Destinasyon Yönetimi Derneği başkanı Sabriye Kocabalkan ve festival organizasyon başkanı Prof. Dr. Tülay Güzel 2026 yılı için daha kapsamlı bir ikinci edisyonun planlandığını açıkladı. Ayrıca Çanakkale’nin, seramik sanatının uluslararası rotasında kalıcı bir durak haline getirilmesinin hedeflendiği vurgulandı. Organizasyonun başarıyla hayata geçirilmesinde katkı sunan isimler arasında Çomü Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Didem Çatal, Geleneksel Çanakkale Seramiklerini Yaşatma Derneği başkanı Muhammet Onat, T.C. Kültürel Miras Taşıyıcısı Sinem Kınay, Betül Katıgöz, Neşe Gül Kılıçoğlu, Göksel Sevim, Elif Yılmaz, Yeliz Saydan, Doç. Dr. İrem Pala, Öğr. Gör. Nilay Köksal Karaman, Oktay Tarahan, Dr. Öğr. Üyesi Figen Sevinç Başol ve Ayşegül Zeka yer aldı. Festival, bu katkılarla Çanakkale'nin sanatla kurduğu bağın ne kadar güçlü ve sürdürülebilir olduğunu bir kez daha gösterdi.